Mevlüt KÖKÜŞ
SMMM-Bağımsız Denetçi
Son günlerde döviz’in sert artış ve azalışları neticesinde dikkatler dövizde. Gözde olan dolar.
Peki elde edilen kazançlar vergiye tabi mi?
ŞİRKETLER AÇISINDAN
Şirketlerin bünyesinde(kasada, bankada, alacak…) olan döviz artışından kaynaklı gelir vergiye tabi. Kur artışından oluşan zararlar ise vergi matrahından düşülebiliyor...
ŞAHISLAR AÇISINDAN
Vergi mükellefi olmayan gerçek kişilerin döviz alım satımı neticesinde elde ettiği gelirde ise durum biraz farklı.
Örnek: Bir gerçek kişi banka hesabından döviz-alım satımı neticesinde gelir elde ettiyse; alım-satım sonucunda elde edilen gelirden( faiz geliri gibi) kaynaktan kesinti yoluyla herhangi bir vergi kesilmiyor.
Ancak; Gelir Vergisi Kanununa göre döviz-alım satım işi süreklilik arz edecek şekilde ticari bir organizasyonun varlığı dahilinde yapılıyorsa Ticari Kazanç hükümlerine göre vergilendirme olabilir.
Nitekim İstanbul Vergi Dairesi Müdürlüğünün 17.02.2016 tarihli vermiş olduğu GÖRÜŞ de bu yöndedir.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : 62030549-120[37-2015/826]-13218 17/02/2016
Konu : Döviz alım satım işleminden elde edilen gelir için beyanname verilip verilmeyeceği.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; bankada bulunan Türk Lirası cinsinden mevduat hesabı ile söz konusu bankanın internet sitesi üzerinden, birden fazla döviz alım satım işlemi gerçekleştirildiği ifade edilerek, bu alım satım işlemlerinden elde edilen kazançlar için gelir vergisi beyannamesi verilip verilmeyeceği hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup, Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ticari Kazancın Tarifi" başlıklı 37 nci maddesinin birinci fıkrasında; her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu hüküm altına alınmıştır.
Ticari faaliyet bir tür emek-sermaye organizasyonuna dayanmakta olup, kazanç sağlama niyet ve kastının bulunup bulunmaması böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin "ticari faaliyet" olma niteliğine etki etmemektedir. Ancak, bir faaliyetin "ticari faaliyet" sayılabilmesi için, kazanç sağlama niyet ve kastı gerekmemekle birlikte, faaliyeti icra eden organizasyonun bütün unsurları ile birlikte değerlendirildiğinde, kazanç sağlama potansiyeline sahip olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.
Anılan Kanunun "Değer Artışı Kazançları" başlıklı Mükerrer 80 inci maddesinde ise; hangi mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançların değer artışı kazancı olarak değerlendirileceği tek tek sayılmış olup, döviz alım satımından doğan kazançlar bu madde kapsamına alınmamıştır.
Buna göre; döviz alım satım faaliyetlerinden doğan kazançların Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesi kapsamında, değer artışı kazancı olarak vergiye tabi tutulması söz konusu olmamakla beraber, söz konusu faaliyetin ticari organizasyon içerisinde devamlılık arz edecek şekilde yapılması durumunda ticari faaliyet olarak değerlendirilmesi ve bu faaliyetlerden elde edilen kazancın, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazançlara ilişkin hükümleri çerçevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir.
Söz konusu faaliyetin ticari bir organizasyon içerisinde devamlılık arz edecek şekilde yapılmaması halinde ise elde edilen kazanç ticari kazanç kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
