Antalya S.M.M.M ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Mevlüt KÖKÜŞ
S.M.Mali Müşavir& KGK Bağımsız Denetçi
6663 sayılı yasa ile yapılan düzenlemeye göre artık doğum yapan anneler ve 3 yaşından küçük çocuk evlat edinenler; öncelikle analık iznini, analık izninin bitiminden itibaren 180 güne kadar haftalık çalışma süresinin yarısı kadar yarım çalışma veya 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabiliyorlar. Bu izinlerin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabiliyorlar. Özellikle kısmi süreli (yarım çalışma) çalışma ÖZEL sektörde bazı sorunları da beraberinde getiriyor.
Kısmi süreli çalışmada çalışma işçinin hangi zaman diliminde çalışılacağı, alacak olduğu yarım ücreti ve azalan sosyal güvencesi nedeniyle bir takım sorunları doğuracağı ortada. Bu nedenle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile sivil toplum kuruluşları arasında gerçekleşecek olan protokol ile “BÜYÜKKANNE PROJESİ” gerçekleştiriliyor.
Kısmi Süreli Çalışma Nedir: Doğum sonrasında kadın çalışanının, çocuğu mecburi ilköğretim çağına gelene kadar herhangi bir zaman diliminde hak etmiş olduğu“kısmi süreli” çalışma hakkıdır. Bu hak için başvuran işçi eşinin çalıştığını belgelemek zorunda. Ebeveynlerden birinin sürekli bakım ve tedavisini gerektiren sağlık sorununun olması,3 yaşından küçük bir çocuğu evli olmayan bir kişinin evlat edinmesi halinde ve boşanan eşlerden velayeti kendisine verilen eş talepte bulunması halinde eşin çalışma şartı aranmayacak.
Kısmi süreli çalışmanın belirlenen günlük ve haftalık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı, o yerin gelenekleri, işçinin yapmakta olduğu işin niteliği ve işçinin talebi dikkate alınarak işveren tarafından belirlenecek.
BÜYÜKANNE PROJESİ NEDİR?
Kısmi süreli çalışma döneminde ortaya çıkabilecek sorunları giderilmesi maksadıyla geliştirilen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sivil Toplum kuruluşlarının birlikte yürüttüğü kadın istihdamının AZALMAMASINA yönelik bir proje.
ŞARTLAR NEDİR?
1- Kısmi Süreli çalışma izni hakkını kazanmış olmak gerekiyor.
2- Kısmi Süreli çalışma yapılabilecek işlerde çalışmak gerekiyor.
3- Doğum yapanın annenin kazancının asgari ücretin iki mislini geçmemesi gerekiyor. Bu durumda aylık net kazancı 2.808,00 TL’ın altında olması gerekiyor.
4- Eşlerden her ikisinin de çalışıyor olması gerekiyor. Eşin çalıştığına dair belge şartı var.
UYGULAMA NASIL OLACAK?
Şartları taşıyan anneler BÜYÜKANNE PROJESİNDEN faydalanabiliyor. Büyükannenin çocuğa bakabilme durumuna göre projeden faydalanabilecek. Yaş sınırı 65 olarak düşünülüyor ancak sadece yaş sınırına takılı kalınmayacak.
Çocuğa bakacak büyükannenin ekonomik koşullarının önemi yok. Emeklimi değil mi önemi yok. Büyükannenin, çocuğuna bakıyor mu bakmıyor mu, sağlık koşulları yeterli mi? Hekim raporuna göre karar verilecek. Çocuğa eşlerden birisinin annesi bakabiliyor. Çocuğa bakan büyükanneye aylık net asgari ücretin %30’u tutarında ücret ödemesi yapılacak. Bugünkü koşullara göre bu tutar 420,00.-TL. Çocuğun kimin evinde bakılacağı ailenin özel koşullarına bağlı. İki ya da üç çocuk içinse ayrı rakam yok. Her aileye tek maaş verilecek. Bu durumda ailenin ikiz veya daha fazla çocuğu da olsa tek çocuk için bakım ücreti ödenecek.
Uygulama öncelikle pilot illerde uygulamaya başlanılacak. Şuan itibariyle İstanbul ve Bursa ilinde uygulamanın yapılacağı kesinleşmiş durumda. İllerde Şubat ayında talep alınacak, Mart ayında uygulamaya başlanılacak…
Sonuç olarak; Kuşkusuz büyükanneler torunlarına bir bedel beklemeksizin bakıyorlar. Projenin sadece büyükanneleri kapsaması yeterli verimi sağlamayabilir. Çünkü halihazırda aile ile büyükanne aynı şehirde yaşıyorsa torunlara genellikle büyükanneler bakmakta. Burada temel sorun aile ile büyükannelerin aynı mahallede aynı şehirde yaşamıyor olması. Bu nedenle çocuğa bakması karşılığı verilecek ücret sadece büyükanne ile sınırlı kalmaması faydalı olacaktır.
