Mevlüt KÖKÜŞ
Mali Müşavir-Bağımsız Denetçi
Bazılarının gelecek hedefi daha iyi ev, araba, villa ,yat… olurken bazılarının gelecek hedefi ise emekli olabilmek. “Bir emekli olsam “diye başlayıp uzayıp giden cümleler duymayan neredeyse yoktur herhalde. Güneye yerleşme hayali, yurdun her bölgesini gezme hayali, köyüne yerleşip huzurlu yaşam hayali… Hayalde sınır yok tabi. Sadece emekli maaşı ile bu hayaller yapılabilir mi? Ayrı konu.
SSK, BAĞ-KUR, EMEKLİ sandığı emeklilerinin birçoğu için zor gibi görünüyor… Bundan dolayı emeklilik sistemine BİREYSEL EMEKLİLİK adı altında yeni bir emeklilik sistemi getirildi. Ancak düşünüldüğü gibi bir emeklilik sistemi değil.
BİREYSEL EMEKLİLİK: Kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak, bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın artırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulmasını teminen, gönüllü katılıma dayalı ve belirlenmiş katkı esasına göre oluşturulan bireysel emeklilik sistemi 2001 yılında hayatımıza girdi. 2016 yılında çıkan yasa ile belirlenen esaslara uyanlar için zorunlu hale getirildi.
PEKİ SİSTEM ADI GİBİ BİREYSEL EMEKLİLİK Mİ?
Tabi ki hayır. Neden mi? Bireysel Emeklilik tamamen para biriktirme amaçlı olup devlet tarafından desteklenen bir sistemdir. Şöyle ki; sisteme giren bir kişi asgari 10 yıl para yatırıp 56 yaşını bekler ise emekli oluyor. Yatırmış olduğu paranın ( fon getirileri ve devlet katkısı dahil) hepsini çekebildiği gibi, yatırmış olduğu parayı taksit taksit de çekebiliyor. Bu durumda yatırılan birikimi geri çekme ve ne şekilde birikimi geri alacağı seçeneği tamamen birikim sahibinde.
Yani sistemde 10 yıl birikim yapıp 56 yaşında EMEKLİ olunmuyor. 10 yıllık birikimin hepsini çeken kişi hiç emekli olmamış duruma düşüyor. Birikimi 10 yıl içinde geri almak mümkün, 20 yıldada. Takdir tamamen birikim sahibinde.
SSK, BAĞKUR, EMEKLİ SANDIĞINDA NASIL?
Yasa ile belirlenen koşullara göre prim ödeniyor. Ödenen prime göre maaş hesaplanıyor. Emekli olunduğunda yatırılan primleri toptan geri alma seçeneği yok. Bağlanan maaşı emekli ömür boyu kendisi, öldükten sonra hak sahipleri varsa onlar alıyor. Tabi hak sahipleri maaşın tamamını alamıyor. Yasada belirlenen oran/oranlar dahinde alabiliyorlar…
56 yaşında emekli olan bir kişi 80 yaşına kadar yaşasa, 24 yıl maaş alabiliyor. Aylık bin 200 TL alsa 1.200*(24*12) = 345.600 TL. maaş alabilir. Yatırılan prim, geri alınan maaş farkı ömre göre değişir elbette.
SİSTEME DAHİL OLMAYALIM MI?
Devlet katkısı olmasa kendiniz biriktirin daha iyi. Ancak Devletin %25 katkısı gözetildiğinde oldukça cazip. Takdir sizin.
Sonuç olarak; sistemin adında “emeklilik” olsa da şartlar sağlanınca, katılımcılar ömür boyu emekli olamıyorlar. Birikimlerini değerlenmiş ve devlet desteği ile birlikte geri alabiliyorlar. Tasarruf yapmakta zorluk çekenler için ideal bir sistem.
Ömür boyu emekli olmak ve yüksek maaş almak isteyenler ( işçi ve işverenler) yatıracak oldukları primi (bağ-kur, ssk ) yüksek yatırarak sağlayabilirler. Bu durum İŞVERENLER için daha olanaklı.
Öyleyse sistemin adına bireysel EMEKLİLİK demek mümkün mü?
